CİNSEL TERAPİ
Cinsel terapi, cinsel işlev bozuklukları alanında özel eğitim almış psikiyatristler tarafından cinsel sorunu olan birey ya da çiftlere uygulanan bir terapidir.
Dr Arzu Dalmış cinsel terapi eğitimini Cinsel Eğitim Tedavi ve Araştırma Derneği (CETAD) ‘nden almıştır.
CİNSEL İŞLEV BOZUKLUKLARI
Cinsellik, psikolojik, sosyolojik, hormonal, damarsal ve nörolojik faktörlere bağlı olan bir fonksiyondur. Cinsel işlev bozuklukları tedavisinde psikolojik faktörler dışında kalan tıbbi faktörlerin araştırılması gereklidir. Tıbbi bir neden olmadığı anlaşıldıktan sonra psikolojik faktörler üzerinde durulur.
Cinsel işlev bozukluklarının psikolojik tedavisinde genellikle eşler birlikte değerlendirilir ve tedavi süreci birlikte yürütülür. Seanslar boyunca çiftlerin bazen birlikte bazen ayrı ayrı yapacağı egzersizler (ödevler) verilir.
Kadınlarda Cinsel İşlev Bozuklukları
Kadınlarda karşılaşılan cinsel işlev bozukluklarını DSM-V tanı sistemine göre üç ana başlıkta sıralayabiliriz:
- Kadında Cinsel İlgi ve Uyarılma Bozukluğu: Eskiden cinsel istek bozukluğu da denirdi. Sürekli olarak veya tekrarlayıcı biçimde cinsel etkinliğe karşı ilgisizlik, ilişkiden kaçınma-istememe, cinsel düşlem ve fantazilerin olmaması, cinsel uyaranlarla ya da cinsel ilişki sırasında cinsel uyarılmanın ve hazzın olmaması ya da bu saydıklarımızın çok az olmasıdır. Sıklıkla orgazm bozukluğu ile birlikte görülür.
- Kadında Orgazm Bozukluğu: Olağan bir cinsel uyarılma evresinden sonra orgazmın sürekli ya da yineleyici bir biçimde gecikmesi ya da hiç olmamasıdır.
- Vajinismus (Genito-pelvik ağrı/penetrasyon bozukluğu): Vajinismus vajinaya giriş denendiğinde vajinayı çevreleyen kaslarda yineleyici ya da sürekli bir biçimde istemsiz kasılmaların ve ağrının olmasıdır. Bu durum çoğunlukla cinsel ilişkiye izin vermez ve kadının kendi isteği ile geçirebileceği bir kasılma değildir. Esas sorun vajinanın girişindeki kasların istemsiz kasılmasıdır fakat bu duruma tüm bedende kasılma, bacakların kapanması, titreme, korku, çarpıntı, bulantı, ağlama ve fenalık hissi gibi belirtiler eşlik edebilir.
Bunların dışında son zamanlarda yeni tanı sisteminden kaldırılan Kadında Cinsel Tiksinti Bozukluğu da görülmektedir. Bu bozukluk; sürekli ya da tekrarlayıcı bir şekilde cinsel partner ile genital ilişki kurmaktan tiksinti duyma ve bundan tümüyle kaçınma olarak tanımlanır. Kadın cinsel ilişki olasılığı ile karşılaştığında kaygı, korku ve iğrenme yaşar.
Cinsel isteksizlik (cinsel ilgi ve uyarılma eksikliği) kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülmektedir. Hatta, ülkemizde, kadınlar arasında en sık görülen cinsel işlev bozukluğu "cinsel istek azlığıdır". Ancak bu sorun için tedavi başvurusu çok sık değildir. Cinsel isteksizliğin nedenleri genel olarak; hormonal bozukluklar, bazı ilaçlar, olumsuz cinsel deneyimler, kendine güvensizlik, partnerle cinsellik dışında olumlu paylaşım yaşayamama, kültürel faktörler, yoğun stres ve depresyondur.
Kadınlarda cinsel işlev bozuklukları içinde tedaviye en sık başvuru nedeni vajinismusdur. Vajinismusun Avrupa’ da görülme sıklığı %0.3 iken ülkemizde % 5-6- civarındadır. Tamamen psikolojik kökenli olan bu hastalık, zihindeki cinsellikle ilgili düşünce hatalarından ve yasaklayıcı kültürel klişelerden kaynaklanmaktadır. Vajinismus tedavisinde, danışanın işbirliği yeterli olduğunda ve egzersizler (ödevler) sırasıyla tamamlandığında başarın oranı % 100 dür.
Kadınların %35-40’ında yaşam boyu en az bir cinsel sorun yaşanmaktadır. Tedavisi olan bu rahatsızlıklar kültürel nedenler, kadının yardım almaktan utanması, tedavi için nereye başvuracağını bilememesi gibi nedenlerle kimi zaman cinsel sorunlar çözümsüz kalmaktadır.
Erkeklerde Cinsel İşlev Bozuklukları
Yaşam boyu cinsel işlev bozukluğu görülme yaygınlığına bakıldığında her üç erkekten birinde cinsel sorun yaşanmaktadır. Aslında kadınlarda bu yaygınlık daha fazla olmasına rağmen erkeklerdeki cinsel sorunlar sıklıkla kültürel nedenlerle daha ön planda kalmıştır
Erkeklerde karşılaşılan cinsel işlev bozukluklarını DSM-V tanı sistemine göre üç ana başlıkta sıralayabiliriz:
- Erken Boşalma: Erkekler arasında en sık rastlanan cinsel problemdir. Erken boşalma erkeğin boşalma refleksi üzerine kontrolünün olmaması demektir. Her 3-4 erkekten birinde bu sorun yaşanmaktadır. Erken boşalma tedavisinde, danışana boşalma refleksini kontrol etme becerisi öğretilir.
- Erkekte Sertleşme Bozukluğu (sertleşememe): Erkek danışanları doktora en sık getiren cinsel işlev bozukluğudur. Sürekli olarak ya da yineleyici bir biçimde yeterli sertleşme sağlayamama ya da cinsel ilişki tamamlanana kadar sertleşmeyi sürdürememektir. Yaş ilerledikçe görülme sıklığı artmaktadır.
- Geç Boşalma: Cinsel etkinliklerin büyük çoğunluğunda boşalmanın hiç olmaması veya gecikmesi
Bunların dışında son zamanlarda yeni tanı sisteminden kaldırılan Erkekte Azalmış İstek Bozukluğu ve Cinsel Tiksinti Bozukluğu da görülmektedir.
Erkekte Azalmış Cinsel İstek Bozukluğu: Cinsel istek bozukluğu tekrarlayan ve süreğen bir şekilde cinsel etkinlikte bulunma isteğinin azalmış olması ya da hiç olmamasıdır. Cinsel isteğin iki haftadan az ya da daha seyrek olması cinsel istek bozukluğu olarak kabul edilir.
Cinsel Tiksinti Bozukluğu: Sürekli ya da tekrarlayıcı bir şekilde cinsel partner ile genital ilişki kurmaktan tiksinti duyma ve bundan tümüyle kaçınma olarak tanımlanır.
Erkeklerdeki Cinsel İşlev Bozukluklarının Psikolojik Sebepleri: Evlilik ya da ilişki problemleri, depresyon ya da suçluluk hissi, geçmiş cinsel travmanın etkileri, iş stresi ve endişe
